معمایی که نوعی کابوس برای مادران باردار هم هست، این که آیا رنجی که این چند ماهه متحمل شدهاند، به ثمر مینشیند، یا باید شاهد تولد نوزادی باشند که هنوز وزن کافی ندارد و آمادگی ریههایش برای نفس کشیدن در این دنیا کامل نشده است؟
هر روز اخبار تازهای از تلاش محققان برای گشودن راز این معما منتشر میشود و یکی از آنها، نشاندهنده رابطه بین چربیهای مضر خون مادر و زایمان زودرس او است.
جرقه ایده اصلی این پژوهش وقتی در ذهن محققان دانشگاه پیتسبورگ در پنسیلوانیای آمریکا زده شد که چندی پیش گزارشی منتشر شد مبنی بر این که «مادرانی که زایمان زودرس دارند، بیشتر به بیماریهای قلبی دچار میشوند و احتمال مرگ آنها بر اثر این بیماریها بیشتر است.»
محققان این طور حساب کردند که ممکن است یک عامل مشترک در این خانمها وجود داشته که هم آنها را مستعد بیماریهای قلبی کرده و هم مستعد زایمان زودرس.
بنابراین سعی کردند میزان تأثیر عوامل شناختهشده بیماریهای قلبی را روی زایمان زودرس بررسی کنند.
برای بررسی این تأثیر، محققان 300 نفر از زنان باردار را انتخاب کردند و میزان کلسترول و تریگلیسرید خون آنها را طی زمان بارداری اندازهگیری کردند. همچنین نوعی پروتئین را در خون آنها اندازه گرفتند، موسوم به پروتئین واکنشیc ه ( CCRP).
این پروتئین نشانگر وجود حالت التهابی در انسان است و در افراد مستعد بیماریهای قلبی بالاست و همچنین بهطور طبیعی در زمان بارداری بالا میرود.
تحلیل اطلاعات به دستآمده نشان داد زنانی که قبل از هفته 21 بارداری، دچار چربی بالا در خونشان بودند، 2 برابر بیشتر از زنان با چربی متعادل، دچار زایمان زودرس شدند، یعنی نوزادشان در سن 34 تا 37 هفتگی به دنیا آمد.
مچنین آنهایی که CRP بالاتر از سایر زنان باردار داشتند، 3 برابر بیشتر احتمال داشت که نوزاد نارس به دنیا بیاورند. نکته قابلتامل این که زنانی که هر 2 عامل چربی خون و CRP آنها مشکل داشت، 6 برابر بیشتر از سایر زنان احتمال داشت که نوزادشان زودتر از 34 هفتگی به دنیا بیاید.
هنوز این گروه تحقیقاتی توجیه مناسبی برای رابطه بین چربی خون و حالت التهابی با زایمان زودرس ندارند؛ حدس آنها این است که شاید وجود این اختلالات، باعث شود جفت نتواند بهطور کامل تشکیل شود و همین موجب جداشدگیها یا خونریزیهای کوچک در آن شده و فرایند زایمان را جلو بیندازد.
این محققان در گزارش نتایج مطالعهشان، در شماره اول دسامبر نشریه «اپیدمیولوژی آمریکا» استفاده درمانی از این اطلاعات را به انجام مطالعات تکمیلی موکول کردهاند؛مطالعاتی که نشان دهد آیا این زنان قبل از بارداری هم دچار CRP و چربی خون بالا بودهاند یا نه.
آنها میگویند هنوز زود است که بخواهیم کنترل چربی خون را بهعنوان راهی برای پیشگیری از زایمان زودرس توصیه کنیم.
این در حالی است که مطالعات پیشین نشان داده بود زنانی که اضافهوزن دارند یا چاق هستند، بیشتر از سایر زنان در معرض سقط جنین هستند. بنابراین بهتر است از روی احتیاط هم که شده، زنان قبل از بارداری وزن خود را به حد متعادل برسانند و در هنگام بارداری هم با رعایت پرهیز غذایی لازم و نیز ورزش کردن، از اضافهوزن بیش از حد مجاز و طبیعی خود جلوگیری کنند.